از آنجایی که بیماری کووید 19 از طریق عطسه، سرفه و حتی صحبت کردن از فرد آلوده می تواند به فضای اطراف آن منتشر شود، تهویه هوا یکی از ملزومات جلوگیری از انتقال ویروس کرونا می باشد. تعداد پاتوژن ها و عوامل بیماری زا در فضاهای محصور می تواند به میزان قابل توجهی افزایش یابند.
در فصول گرم سال تهویه هوا با ا ستفاده از انواع سیستم های خنک کننده هوا نظیر کولرهای گازی،کولر های آبی، چیلر و پنکه صورت می گیرد.
طبق توصیه انجمن سرمایش و گرمایش آمریکا فضاهای بدون تهویه ممکن است ایجاد استرس حرارتی نموده و باعث کاهش مقاومت افراد به عفونت شود .
نکات مهم در استفاد ه از دستگاه های تهویه مطبوع مرکزی ( فن کویل یا هواساز-چیلر )
1 .ساعات بهره برداری از این سیستم ها افزایش یابد. حداقل یک ساعت قبل از حضور افراد در ساختمان با سرعت نامی شروع به کار کرده و یک ساعت بعد از خروج کلیه افراد به سرعت حداقل کاهش یابد.
2 .فن های با قابلیت جابجایی هوا در بیشترین ظرفیت فعالیت خود قرار گیرند.
3 .تاسیسات تهویه در ساعات غیر کاری و تعطیلی خاموش نشوند بلکه با کمترین سرعت خود کار کنند.
4 .دما بین 24 تا 30 درجه سانتی گراد و رطوبت بین 40 تا 70 درصد تنظیم گردد.
5 .سیستم تهویه مکانیکی در آشپزخانه و سرویس های بهداشتی تعبیه شده و روشن باشد. در فضاهای بدون تهویه مکانیکی، پنجره ها و دریچه های بیرونی تنها راه تامین هوای تازه هستند و باید به طور دائم باز باشند.
6 .پنجره و دریچه ها به صورت نیمه باز باشند تا هوا راحت تر به بیرون جریان یافته، تعویض هوا و رقیق سازی بهتر انجام شود.
7 .بهتر است دریچه ها طوری تنظیم گردد تا باد مستقیم به طرف افراد پرتاب نشود.
8 .باید توجه شود فشار هوای فضاهای مختلف یکسان باقی بماند. اختلاف فشار میان فضاهای مختلف، موجب جابجایی هوا میان بخش های مختلف شده و به پراکندگی عامل بیماری زا کمک می کند.
9 .در سیستم های تهویه مرکزی که از هوای برگشتی استفاده می کنند، در صورت امکان دمپرهای هوای برگشتی باید تماما بسته شوند ( وجود فیلتر در کانال هوای برگشتی دلیلی برای استفاده از آن نمی شود زیرا فیلترهای استاندارد موجود قادر به حذف ویروس نیستند .
10 .در مورد سیستم های تهویه مطبوع مرکزی که قادر به تامین تمامی هوای مورد نیاز از هوای بیرون نیستند همچنان توصیه می شود، در صورت وجود زیرساخت کافی در تجهیز، هوای برگشتی به طور کامل به خارج از ساختمان تخلیه گردد. در این صورت نرخ جریاب هوای ورودی کاهش یافته ولی در
عوض تمام هوای تامین شده برای ساختمان، از هوای تازه به دست خواهد آمد.
11 .در حالت کلی، هوای تامین شده از خارج ساختمان تمیز در نظر گرفته می شود مگر در مواقع نادری از قبیل نزدیکی دریچه تامین هوای تازه به کانال خروجی هوا.
12 .فیلترهای نصب شده در تجهیزات هواساز قابلیت جذب ویروس ها را نداشته ولی قادر به جذب ذرات بزرگ تر حامل عوامل بیماریزا می باشند.
13 .در حالت کلی، تغییر فیلتر های موجود و یا نحوه بهره برداری از آن ها توصیه نمی شود.
14 .فیلترهای مسدود شده منبع آلودگی به شمار نمی آیند اما به دلیل افت فشار هوای تامینی، تاثیر منفی بر حفافت افراد داخل ساختمان دارند. تو صیه می شود فیلتر تجهیزات مطبوع مطابق با برنامه معمول تعمیر و نگهداری تاسیسات ساختماب تعویض گردند.
15 .پرسنل تعمیر و نگهداری تاسیسات مکانیکی بطور بالقوه در خطر قرار گیری در معرض عامل بیماری زا هستند. جهت اطمینان از سلامت این افراد فیلتر ها باید آلوده در نظر گرفته شوند. فیلتر ها باید در زمان خاموشی دستگاه تعویض شده و فیلترهای مستعمل باید در محفظه های دربسته قرار داده شوند. استفاده از دستکش، ماسک و محافظ صورت توصیه می شود.
16 .نیازی به گندزدایی کانال های هوا، علاوه بر برنامه نظافت معمول نیست. ذرات ناقل ویروس به سختی بر روی سطوح قرار می گیرند. حفظ جریان هوای کافی و عدم استفاده از هوای برگشتی برای تمیزنگه داشتن کانال ها کافی است.
17 .در صورت نصب تجهیزات تصفیه هوا ، نصب فیلترهای هپا ضروری است.
18 .افزایش تعویض هوای داخلی روش موثرتری برای حذف آلاینده های میکروبی داخل ساختمان می باشد.
19 .نصب لامپ ماورابنفش ضد میکروب با طول موج 254 نانومتر می تواند تاثیر گذار باشد اما به طور معمول این تجهیزات صرفا در مراکز درمانی و بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرد.
20 .در فضاهای عمومی و ادارات که از این سیستم ها ا ستفاده می شود تو صیه می شود افراد حاضر از ماسک استفاده نمایند.
21 .افزایش جریان هوای تازه و جلوگیری از چرخش هوای آلوده در داخل ساختمان بسیار مهمتر است ودر زمان استفاده از چیلرها، دستگاه طوری تنظیم شود که تامین هوای آن بیشتر از هوای بیرون باشد. هواسازها از 100 درصد هوای تازه استفاده کنند.
نکته: اطلاعات موجود نشان می دهد که این ویروس همانند باکتری، قارچ وکپک ها در فضای داکت تهویه مطبوع تکثیر یابد و بار عفونت زایی خود را افزایش دهد، در حال حاضر اقدامات گندزدایی اضافی و ویژه برای این مجاری در محیط مسکونی و اداری توصیه نمی شود و روش های معمول نظافت و نگهداری داکت ها کفایت می کند.
فیلترها
فیلترهای معمول نصب شده در سیستمهای تهویه هوا قابلیت جذب ویروس را ندارند ولی قابلیت جذب ذرات بزرگ تر رادارند . در حالت کلی تغییر فیلترها ی موجود و یا نحوه بهره برداری آن ها توصیه نمی شود . در صورت الزام استفاده از فیلترهای ضد ویروس میزان کارایی فیلترها در جدول زیر ارائه شده است .
